Oğuzların Kınık boyuna mensup olan Selçukluların bilinen ilk ataları Dukak Oğuz Yabgu Devleti'nde Subaşı(Ordu Komutanı)'lık yapmıştır. Dukakla Oğuz Hanının arası bozulduğundan Dukak o bölgeden ayrılmıştır. Ancak Dukak öldükten sonra yerine geçen Selçuk Bey Oğuz Yabgu Devleti'nde Subaşılık yapmıştır. Bu seferde Oğuz Hanı ile Selçuk Bey'in arası açılmıştır. Selçuk Bey'de kendisiyle birlikte olan Kınık boyunu alarak Cent şehrine gelmiştir. Burada da Müslümanlığı benimsemişlerdir. Selçuk Bey öldükten sonra yerine oğlu Arslan Yabgu geçmiştir.
Arslan Yabgu'da Gazneli Mahmut'un onu tutuklatıp zindana hapsetmesiyle üzerine ölünce yerine yeğenleri Tuğrul ve Çağrı Beyler geçmiştir.
Tuğrul Bey Devletle ilgilenmiştir Çağrı Bey de Askeri işlerle ilgilenmiştir. 1305'te Gazne Hükümdarı Sultan Mesut Selçuklular üzerine bir ordu göndererek onları o bölgeden çıkarmak istemiştir. Ancak giden Gazne birlikleri yenilmişlerdir. 1308'de yine Selçuklular üzerine saldıran Mesut yine başarısız çıkmıştır. Selçukluları o bölgeden çıkartamamışlardır. 1040'ta yapılan Dandanakan Savaşını'da kaybeden Gazneliler yıkılma sürecine girmiştir.
Dandanakan Savaşı
Nedenleri:
Selçuklular'ın Horasan bölgesinde tehlike arzettiğini düşünen Sultan Mesut'un Selçuklular üzerine yürümesi.
Selçukluları Gazne topraklarından tamamen çıkartmak istemesi.
Sonuçları:
Selçuklu Devleti kurulmuştur. Gazneli Devleti ise yıkılış sürecine girmiştir.
Tuğrul ve Çağrı Beyler döneminde Bizans ile 1048'de Pasinler Savaş'ı yapılmıştır.
Pasinler Savaşı
Nedenleri:
Bizans'ın Selçukluları (Türkleri) Anadolu topraklarına sokmama isteği.
Çağrı Bey'in 1016-17 yıllarında Anadolu'ya yaptığı akınlarla orayı tanıyıp yurt edinmek istemesi.
Sonuçları:
Bağımsızlıktan sonraki en önemli zaferdir
Bu savaş ilk Selçuklu-Bizans savaşıdır.
Van'a kadar olan topraklar Selçuklular'a bırakılmıştır.
Artık bu yıldan sonra Anadolu hep talan edilmiştir (1701 Malazgirt zaferine kadar).
Tuğrul ve Çağrı Beyler döneminde önemli olaylardan biride Abbasi Halifesinin Şeyh Büveyhoğulları'na (Şii Büveyhoğulları) karşı korunmasıdır. Bundan sonra Selçuklular İslam Dünyasının siyasi lideri olmuşlardır ( Selçuklular'ın yıkılış sebeplerinden biride İslam Dünyasının siyasi lideri olmasıdır). Tuğrul Bey öldükten sonra yerine Çağrı Bey'in oğlu Alparslan Selçuklu Devleti'nin başına geçmiştir.
Alparslan dönemi Selçuklular'ın en güçlü dönemidir. 1071 Malazgirt Savaş'ın da Bizans'ı yenerek Anadolu'nun kapılarını Türklere açmışlardır.
Malazgirt Zaferi:
Nedenleri:
Bizans'ın Türk akınlarına son vermek istemesi.
Bizans'ın Selçuklular'ı Anadolu topraklarından tamamen atma isteği.
Romen Diyojen komutasında 20.ooo (bazı kaynaklarda 20.ooo'in üstünde olarak verilir) Bizans ordusu 6.ooo (bazı kaynaklarda 6.ooo üstü hatta en fazla 10.ooo'e yakın olduğu açıklanır). Malazgirt Ovasında yapılan savaşta hem Peçenekler'in Selçuklu tarafına geçmesi hem de Türkler'in sahte geri çekilme taktiği uygulaması sonucu Bizans ağır bir yenilgiye uğramıştır ve İmparator Diyojen'de tutsak alınmıştır.
.
Sonuçları:
- Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış ve yerleşmeler başlamıştır.
- Anadolu'nun Türk yurdu olduğu kesinlik kazandı.
- Bizans'ın Türkler üzerindeki baskısı sona ermiştir.
- İlk yerleşmelerle birlkte ilk Anadolu Beylikleri kurulmuştur.
- Bizans asıl dayanağı olan Anadolu(Küçük Asya)'da ki çoğu topraklarını kaybetmiştir.
Alparslan öldükten sonra yerine oğlu Melikşah geçmiştir.
Melikşah Dönemi Selçuklular'ın en parlak dönemidir. Bu dönemde devlet en geniş sınırlara ulaşmıştır. Ayrıca Celali takvimi uygulamaya koymuştur. 1075' de Kafkasya'da sefere çıkmıştır. Melikşah Kartli bölgesini alarak ve idaresini Savtigin' e bırakmıştır.Büyük Selçukluların 1085' de Diyarbakır'ı alarak Mervaniler'e son vermiştir. Melikşah, 1806'da ise Suriye seferine çıkmıştır. Melikşah, Urfa ve Halep bölgelerine kadar ilerlemiştir. Melikşah 1092 yılında öldükten sonra yerine geçenler devlati iyi yönetememişlerdir. Mehmet Tapar kardeşleriyle taht kavgası yaparken gelen Haçlı ordusuna karşı koyamamışlardır. Mehmet Tapar'dan sonra başa Sultan Sencer geçmiştir.
Sultan Sencer döneminde Karahitaylar'la yapılan Katvan Savaşı kaybedilmiş. Bu savaş Selçuklular'ın ilk büyük yenilgisidir. Bu olaylardan sonra bir çok ayaklanma ortaya çıkmıştır. Sultan Sencer Oğuzlar'ın çıkardığı ayaklanmayı durdurmak isterken esir düşmüştür. 1 yıl sonra kurtulduysa da ölmüştür ve devlette yıkılmıştır(1157). |
